Sự nghiệp vĩ đại của Ed Asner trải dài hơn bảy thập kỷ, để lại dấu ấn sâu sắc trong cả điện ảnh và truyền hình, đồng thời củng cố vị thế của ông như một trong những diễn viên gạo cội được yêu mến nhất. Được biết đến với khả năng hóa thân đa dạng, từ vai Lou Grant biểu tượng đến giọng nói đầy cảm xúc của ông lão Carl Fredricksen trong Up, Asner đã chạm đến trái tim khán giả toàn cầu. Bài viết này sẽ đi sâu vào cuộc đời và sự nghiệp lẫy lừng của Ed Asner, khám phá những cột mốc quan trọng, di sản điện ảnh, và những đóng góp không ngừng nghỉ của ông cho xã hội, khẳng định tầm vóc của một huyền thoại thực sự.
Tuổi Thơ Và Khởi Đầu Của Một Tài Năng Diễn Xuất
Edward “Ed” Asner sinh ngày 15 tháng 11 năm 1929, tại Kansas City, Missouri, trong một gia đình gốc Do Thái nhập cư từ Nga. Ông là con út trong số năm người con, lớn lên trong một môi trường lao động chăm chỉ, điều này đã định hình nên tính cách và thế giới quan của ông sau này. Gia đình Asner sau đó chuyển đến Kansas City, Kansas, nơi ông theo học tại trường trung học Wyandotte. Ngay từ những năm tháng học đường, niềm đam mê với nghệ thuật biểu diễn đã nhen nhóm trong Asner, thôi thúc ông tham gia các vở kịch của trường.
Sau khi tốt nghiệp trung học, Asner theo học tại Đại học Chicago trong một thời gian ngắn trước khi chuyển đến Đại học Missouri-Kansas City. Tại đây, ông tiếp tục mài giũa kỹ năng diễn xuất của mình trong các chương trình sân khấu. Tuy nhiên, hành trình học vấn của Asner bị gián đoạn khi ông gia nhập Quân đội Hoa Kỳ vào đầu những năm 1950. Trong thời gian phục vụ quân ngũ, ông được phân công đến Châu Âu, nơi ông tham gia vào các đoàn kịch quân đội, biểu diễn khắp lục địa. Kinh nghiệm này không chỉ giúp ông phát triển khả năng sân khấu mà còn củng cố quyết tâm theo đuổi sự nghiệp diễn xuất chuyên nghiệp. Sau khi xuất ngũ, Asner không chần chừ mà chuyển đến New York City, thủ phủ của sân khấu Mỹ, để chính thức bắt đầu hành trình chinh phục nghệ thuật thứ bảy.
Sự Nghiệp Lừng Lẫy Trên Sân Khấu Và Màn Ảnh Nhỏ
Bước chân vào giới sân khấu New York vào giữa những năm 1950, Ed Asner nhanh chóng tạo dựng được tên tuổi trong cộng đồng kịch nghệ. Ông bắt đầu sự nghiệp của mình với các vai diễn trong các vở kịch off-Broadway và tham gia vào Nhà hát Kịch Mercantile của Chicago. Khả năng nhập vai sâu sắc và giọng nói mạnh mẽ, đầy uy lực đã giúp ông nổi bật. Năm 1960, ông ra mắt sân khấu Broadway trong vở kịch “Face of a Hero” cùng với Jack Lemmon, một cột mốc quan trọng đánh dấu sự công nhận chính thức của tài năng ông trong giới chuyên môn.
Thập niên 1960 chứng kiến Asner chuyển hướng sang lĩnh vực truyền hình, nơi ông dần trở thành một gương mặt quen thuộc. Ông xuất hiện trong nhiều bộ phim truyền hình nổi tiếng lúc bấy giờ như Alfred Hitchcock Presents, The Untouchables, Dr. Kildare, và Mission: Impossible. Những vai diễn này, dù đôi khi chỉ là phụ, đã giúp ông tích lũy kinh nghiệm diễn xuất trước ống kính và xây dựng một nền tảng vững chắc cho những thành công vang dội sau này. Ông được đánh giá cao bởi khả năng thể hiện các nhân vật phức tạp, có chiều sâu tâm lý, từ những người đàn ông cứng rắn đến những cá nhân đầy hoài nghi nhưng sâu sắc.
Sự nghiệp của Ed Asner thực sự bùng nổ khi ông nhận vai Lou Grant trong series hài kịch tình huống The Mary Tyler Moore Show vào năm 1970. Nhân vật Lou Grant, một giám đốc tin tức khó tính nhưng có trái tim ấm áp, đã nhanh chóng chiếm được cảm tình của khán giả. Màn trình diễn xuất sắc của Asner trong vai diễn này đã mang về cho ông ba giải Emmy cho Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất trong loạt phim hài. Vai diễn Lou Grant không chỉ là một điểm nhấn trong sự nghiệp mà còn định hình hình ảnh của Asner trong mắt công chúng.
Thành công của Lou Grant lớn đến mức nhân vật này được tách ra thành một series riêng mang tên Lou Grant vào năm 1977. Đây là một bước đi táo bạo, chuyển thể một nhân vật hài kịch sang một bộ phim truyền hình chính kịch đầy tính xã hội, tập trung vào thế giới báo chí điều tra. Lou Grant đã nhận được nhiều lời khen ngợi từ giới phê bình và mang về cho Asner thêm hai giải Emmy cho Nam diễn viên chính xuất sắc nhất trong loạt phim chính kịch. Điều này biến ông trở thành diễn viên duy nhất trong lịch sử giành giải Emmy cho cùng một nhân vật trong cả thể loại hài kịch và chính kịch, một minh chứng rõ ràng cho tài năng và sự linh hoạt của ông. Thành công này không chỉ khẳng định vị thế của ông mà còn giúp ông trở thành một trong những gương mặt được trả lương cao nhất trên truyền hình vào thời điểm đó.
Dấu Ấn Lồng Tiếng Và Các Vai Diễn Cuối Đời
Khi sự nghiệp phát triển, Ed Asner không ngừng tìm kiếm những thử thách mới và thể hiện sự đa tài của mình. Ngoài các vai diễn chính kịch và hài kịch, ông còn để lại dấu ấn sâu đậm trong vai trò diễn viên lồng tiếng. Giọng nói trầm ấm, đầy biểu cảm của ông đã trở thành tài sản vô giá trong nhiều dự án hoạt hình và trò chơi điện tử. Một trong những vai lồng tiếng đáng nhớ nhất của ông là nhân vật ông già Noel trong bộ phim hài Giáng sinh Elf (2003) do Will Ferrell thủ vai chính. Khán giả ở mọi lứa tuổi đã yêu mến hình ảnh ông già Noel với giọng nói chân thành và ấm áp của Asner.
Tuy nhiên, vai diễn lồng tiếng mang tính biểu tượng nhất của Ed Asner chính là ông lão Carl Fredricksen trong bộ phim hoạt hình đoạt giải Oscar Up (Vút bay) của Disney-Pixar vào năm 2009. Carl Fredricksen, một người góa vợ cô độc quyết định biến ngôi nhà của mình thành một chiếc khinh khí cầu để thực hiện ước mơ phiêu lưu, đã được Asner thể hiện một cách tài tình. Sự pha trộn giữa vẻ ngoài khắc khổ, nghiêm nghị và trái tim nhân hậu, khao khát phiêu lưu của Carl đã được Asner truyền tải một cách hoàn hảo qua từng câu thoại, tạo nên một nhân vật kinh điển, chạm đến trái tim hàng triệu khán giả trên khắp thế giới. Sự xuất hiện của Asner tại các sự kiện quảng bá phim, bên cạnh mô hình nhân vật Carl, càng làm tăng thêm sự thích thú và ngưỡng mộ của công chúng. Vai diễn này đã củng cố danh tiếng của ông như một trong những diễn viên lồng tiếng xuất sắc nhất mọi thời đại.
Ngoài lồng tiếng, Ed Asner vẫn tiếp tục góp mặt trong nhiều series truyền hình và phim điện ảnh cho đến những năm cuối đời. Ông xuất hiện trong các bộ phim truyền hình ăn khách như Dead to Me (đóng vai Abe Rifkin), Cobra Kai (đóng vai Sid Weinberg), và nhiều vai khách mời trong các series khác. Dù tuổi cao, ông vẫn giữ được sự sắc sảo và niềm đam mê diễn xuất, luôn mang đến những màn trình diễn chất lượng cao. Khả năng thích ứng với nhiều thể loại và thế hệ diễn viên khác nhau đã giúp ông duy trì sự nghiệp vững chắc và được tôn trọng trong ngành giải trí. Sự xuất hiện của ông trong các dự án mới luôn được đón nhận nồng nhiệt, cho thấy sức hút không ngừng của một huyền thoại.
Cuộc Sống Cá Nhân Và Hoạt Động Xã Hội Nhiệt Thành
Bên cạnh sự nghiệp diễn xuất lừng lẫy, Ed Asner còn được biết đến là một nhà hoạt động xã hội và chính trị nhiệt thành. Ông tin rằng những người có tiếng nói trong ngành giải trí có trách nhiệm sử dụng nền tảng của mình để tạo ra sự thay đổi tích cực trong xã hội. Asner từng giữ chức chủ tịch Hiệp hội Diễn viên Màn ảnh Mỹ (Screen Actors Guild – SAG) trong hai nhiệm kỳ từ năm 1981 đến năm 1985. Trong thời gian này, ông đã dẫn dắt hiệp hội trong một cuộc đình công kéo dài để đòi quyền lợi cho các diễn viên, thể hiện sự cam kết mạnh mẽ của mình đối với công bằng lao động.
Asner không ngần ngại lên tiếng về các vấn đề chính trị và xã hội. Ông là một nhà hoạt động cánh tả tự do, thường xuyên tham gia vào các chiến dịch chống lại chiến tranh, bất bình đẳng xã hội, và ủng hộ các quyền công dân. Ông tích cực tham gia vào nhiều dự án nâng cao nhận thức về bệnh AIDS và là người ủng hộ mạnh mẽ các tổ chức từ thiện giúp đỡ trẻ em và người già trên khắp thế giới. Ed Asner cũng là thành viên của ban cố vấn cho nhiều tổ chức nhân đạo và quyền lợi.
Cuộc sống cá nhân của Ed Asner cũng nhận được sự quan tâm của công chúng. Ông trải qua hai cuộc hôn nhân. Lần đầu tiên là với Nancy Sykes vào năm 1959. Họ có ba người con chung: con gái Kate Asner, người đã nối nghiệp cha trong ngành diễn xuất, và hai con trai Matt và Liza. Cuộc hôn nhân này kết thúc bằng ly dị vào năm 1988. Năm 1998, Asner tái hôn với nhà sản xuất phim Cindy Gilmore. Tuy nhiên, cặp đôi này chia tay vào năm 2007 và hoàn tất thủ tục ly hôn vào năm 2015. Dù trải qua nhiều thăng trầm trong đời sống hôn nhân, Asner luôn giữ mối quan hệ tốt với các con và gia đình, là một người cha tận tâm.
Một trong những di sản đáng kể nhất của Asner trong lĩnh vực hoạt động xã hội là việc ông cùng các con thành lập tổ chức The Ed Asner Family Center vào năm 2017. Trung tâm này được thành lập với sứ mệnh hỗ trợ các gia đình có trẻ em mắc chứng tự kỷ và các nhu cầu đặc biệt khác. Đây là một minh chứng cho tấm lòng nhân ái và sự quan tâm sâu sắc của ông đối với cộng đồng, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương. Trung tâm cung cấp các liệu pháp, chương trình giáo dục và hỗ trợ cộng đồng, mang lại hy vọng và nguồn lực quý giá cho hàng trăm gia đình. Tổ chức này tiếp tục hoạt động và phát triển mạnh mẽ sau khi ông qua đời, tiếp nối di sản về lòng nhân ái của ông.
Di Sản Và Sự Ra Đi Của Một Huyền Thoại
Ed Asner trút hơi thở cuối cùng vào ngày 29 tháng 8 năm 2021, tại nhà riêng ở Los Angeles, California, ở tuổi 91. Sự ra đi của ông đã để lại niềm tiếc thương sâu sắc cho gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và hàng triệu người hâm mộ trên khắp thế giới. Ngay cả vào thời điểm cuối đời, Ed Asner vẫn giữ vững tinh thần làm việc và niềm đam mê nghệ thuật. Ông vẫn còn vô số dự án phim đang ở các giai đoạn sản xuất khác nhau, từ tiền kỳ đến hậu kỳ, dự kiến ra mắt trong năm ông mất và những năm tiếp theo. Điều này cho thấy ông đã cống hiến trọn đời mình cho nghệ thuật và không ngừng sáng tạo cho đến phút cuối.
Di sản của Ed Asner là một tấm gương sáng về sự kiên trì, tài năng và lòng nhân ái. Ông giữ kỷ lục là nam diễn viên đoạt nhiều giải Emmy nhất với bảy lần chiến thắng, trong đó năm giải đến từ vai diễn Lou Grant huyền thoại và hai giải khác cho các vai diễn khác. Con số này không chỉ nói lên tài năng diễn xuất vượt trội của ông mà còn khẳng định sự công nhận rộng rãi từ giới chuyên môn. Ông là một trong số ít diễn viên có khả năng chuyển đổi mượt mà giữa các thể loại, từ hài kịch sang chính kịch, từ sân khấu đến truyền hình và điện ảnh, và cuối cùng là lĩnh vực lồng tiếng đầy thử thách.
Ngoài những thành tựu trong diễn xuất, Ed Asner còn được nhớ đến với những đóng góp không mờ phai cho cộng đồng. Những hoạt động chính trị và xã hội của ông, đặc biệt là vai trò Chủ tịch SAG và việc thành lập The Ed Asner Family Center, đã thể hiện một trái tim nhân ái và một tinh thần trách nhiệm cao đối với xã hội. Ông đã dùng tiếng nói và danh tiếng của mình để đấu tranh cho những gì ông tin là đúng, để bảo vệ quyền lợi của những người yếu thế. Cuộc đời và sự nghiệp của Ed Asner không chỉ là câu chuyện về một diễn viên tài năng mà còn là câu chuyện về một con người vĩ đại, sống trọn vẹn với đam mê và lý tưởng của mình, để lại một di sản bền vững cho thế hệ mai sau.
Sự nghiệp và cuộc đời của Ed Asner là một minh chứng sống động cho tầm ảnh hưởng của nghệ thuật và lòng nhân ái. Từ những ngày đầu trên sân khấu đến khi trở thành biểu tượng trên màn ảnh và trong các hoạt động xã hội, ông đã không ngừng cống hiến và truyền cảm hứng. Di sản của Ed Asner không chỉ nằm ở những giải thưởng và vai diễn kinh điển mà còn ở tinh thần đấu tranh cho công bằng xã hội và tấm lòng rộng mở đối với cộng đồng.